میراث معماری تیموری در خراسان
چکیده: دوران حكومت تيموريان يكي از درخشانترين ادوار تمدن اسلامي و دوران اعتلاي هنر و معماري ایران محسوب ميشود. سبک معماری خاص و تزئینات زیبای به جای مانده در ابنیه عصر تیموری قابل توجه است. در اين دوره، معماري از نظر عظمت و غناي تزئينات به شكوفايي كم سابقهاي دست يافت که در بناهایی چون مدرسه غیاثیه خرگرد، مدرسه دودر و مسجد گوهرشاد قابل مشاهده هستند. مساجد و مدارس عصر تیموری و نیز آرامگاههای خانوادگی و بناهایی که بر قبور شخصیتهای سیاسی و علمی این دوره ساخته شده به نوعی نمایانگر سبک معماری آن همچون سردرها و گنبدهای مرتفع و پیازی شکل و نیز تزئینات زیبا با غلبه رنگ لاجوردی است که چشم هر بینندهای را به خود جلب میکند. زیارتگاههایی که بر قبور شیخ احمد جامی و ابوبکر تایبادی ساخته شدند از ابنیه آرامگاهی عصر تیموری در خراسان به شمار میروند. همچنین بناهای دیگری چون کاروانسراها، آبانبارها، میل و... در این دوره ساخته شد که اگرچه ممکن است بخش زیادی از این بناها از بین رفته باشد و یا در دورههای بعد بازسازی شده باشد اما همچنان گویای ذوق و هنر معماری عصر تیموری است. در این پژوهش به روش کتابخانهای و شیوه توصیفی به بررسی معماری و تزیینات این بناها پرداخته شده است.
واژگان کلیدی: دورهي تيموري، خراسان، معماری، تزئینات
The heritage of Timurid architecture in Khorasan
Abstract: The reign of the Timurids is one of the most brilliant periods of Islamic civilization and the period of the rise of Iranian art and architecture. The special architectural style and beautiful decorations left in the buildings of the Timurid era are remarkable. During this period, architecture achieved unprecedented prosperity in terms of grandeur and richness of decorations, which can be seen in buildings such as Ghiasieh Khorgard School, Dodar School and Goharshad Mosque. Timurid mosques and schools, as well as family tombs and buildings built on the tombs of political and scientific figures of this period, somehow represent its architectural style, such as high and onion-shaped entrances and domes, as well as beautiful decorations dominated by azure. It catches the eye of every viewer. Shrines built on the tombs of Sheikh Ahmad Jami and Abu Bakr Taybadi are among the tombs of the Timurid era in Khorasan. Also, other buildings such as caravanserais, reservoirs, mill, etc. were built in this period, which although a large part of this building may have been destroyed or rebuilt in later periods, but still reflects the taste and art of architecture. It is the Timurid era. In this research, the architecture and decorations of this building have been studied by library method and descriptive method.
Keywords: Timurid period, Khorasan, architecture, decorations