سنجش قابلیت پیاده‌مداری مناطق شهری؛ نمونه موردی: خیابان‌های ناحیه‌های یک و دو منطقه 12 تهران

چکیده: پیاده‌روی از نیازها و قابلیت‌های اولیه هر انسان است که شهرنشینی شتابان و عدم توجه به عابران پیاده در طراحی و برنامه‌ریزی شهری و تمرکز بر برنامه‌ریزی خودرو محور در کلانشهرهای ایران از توجه به آن غافل مانده است. انسان به عنوان کنشگر اصلی فضا و پدیدآورنده شهر، در برنامه‌ریزی‌های عصر مدرن فراموش شده و در مقابل گرایش برنامه‌ریزان شهری اغلب به برنامه‌ریزی های اتومبیل‌گرا، راهبرد پیاده‌مداری به منظور کاهش آلودگی‌های زیست محیطی، افزایش سرزندگی در فضاهای شهری، حفاظت از نواحی تاریخی و ارزشمند و بهبود آنها، از سوی نظام شهرسازی اغلب کشورهای جهان به کار گرفته شد. ارتقاء پیاده‌روی علاوه بر دسترسی آسان به خدمات و نیازهای شهری، امکان رونق فعالیت‌های گردشگری و تجاری را نیز فراهم می‌کند. منطقه ۱۲ به عنوان قلب تاریخی تهران فضایی است که دارای پتانسیل بالای گردشگری بوده و خدمات فرامنطقه‌ای بازار نیز روزانه تعداد بسیار زیادی عابر پیاده را به خود جلب می‌کند. بنابراین لازم است به قابلیت پیاده‌روی و شاخص‌های وابسته به ارتقاء آن اهتمام ورزیده شود. اهداف تحقیق شامل سنجش میزان مطلوبیت و کم و کاستی‌های خیابان‌های محدوده از نظر قابلیت پیاده‌مداری است. این پژوهش با روش مشاهده میدانی به صورت مقایسه‌ای، قابلیت پیاده‌روی ناحیه یک و دو این منطقه که محلات اطراف بازار را شامل می‌شود، بررسی و رتبه‌بندی کرده و پیشنهاداتی جهت ارتقاء کیفیت آن ارائه نموده است. نتایج به دست آمده از طریق سنجه‌های تحقیق و امتیازدهی به آن‌ در خیابان‌ها نشان می‌دهد ناحیه 2 با توجه به پیاده‌سازی طرح‌های مطالعاتی و پیاده‌محور بر ناحیه 1 برتری دارد.

Abstract: Walking is one of the basic needs and capabilities of every human being that rapid urbanization and lack of attention to pedestrians in urban design and planning and focus on car-based planning in Iran's metropolises has been neglected. Man, as the main actor of space and the creator of the city, is forgotten in the planning of the modern age and in contrast to the tendency of urban planners often to car-oriented planning, pedestrian strategy to reduce environmental pollution, increase vitality in urban spaces, protect historical and valuable areas and Their improvement was used by the urban planning system of most countries of the world. Promoting walking, in addition to easy access to urban services and needs, also provides a boost to tourism and business activities. District 12, as the historical heart of Tehran, is a space that has a high potential for tourism, and the extra-regional services of the bazaar also attract a large number of pedestrians daily. Therefore, it is necessary to pay attention to the ability to walk and the indicators related to its improvement. The objectives of the research include measuring the degree of desirability and shortcomings of the streets in terms of pedestrian capacity. This study, by comparative field observation method, has examined and ranked the walkability of zones one and two of this area, which includes the neighborhoods around the market, and has provided suggestions for improving its quality. The results obtained through research and scoring metrics on the streets show that District 2 is superior to District 1 in terms of the implementation of study plans and pedestrian-centered.